
Jak rosło indyjskie PKB w ostatnich trzech dekadach?
Indie w ostatnich 30 latach przeszły imponującą drogę od gospodarki zmagającej się z ograniczeniami rozwoju do jednego z najważniejszych motorów wzrostu globalnego. Dziś kraj ten jest piątą największą gospodarką świata, a w najbliższych latach ma szansę znaleźć się jeszcze wyżej. Transformacja rozpoczęta na początku lat 90. była kluczowa dla osiągnięcia tak wysokiego tempa rozwoju. Przyjrzyjmy się, jak kształtował się wzrost PKB Indii w tym czasie i co wpłynęło na sukces gospodarczy.
Reformy gospodarcze lat 90.
W 1991 roku Indie stanęły w obliczu poważnego kryzysu bilansu płatniczego i zagrożenia niewypłacalnością. W odpowiedzi rząd podjął decyzję o szeroko zakrojonych reformach gospodarczych:
- liberalizacji handlu zagranicznego,
- deregulacji wielu sektorów,
- zmniejszeniu roli państwowych monopoli,
- przyciągnięciu inwestycji zagranicznych.
Efektem reform był wzrost zaufania inwestorów i systematyczne zwiększanie tempa rozwoju. W latach 90. średni wzrost PKB Indii wynosił około 5–6% rocznie, co było dużym przyspieszeniem w porównaniu do wcześniejszych dekad.
Lata 2000–2010: przyspieszenie rozwoju
W pierwszej dekadzie XXI wieku Indie zaczęły odgrywać coraz ważniejszą rolę w światowej gospodarce. W tym okresie szczególnie szybko rozwijały się:
- sektor usług, zwłaszcza IT i outsourcing,
- przemysł farmaceutyczny i chemiczny,
- budownictwo i infrastruktura.
Między 2003 a 2008 rokiem gospodarka notowała nawet 8–9% wzrostu rocznie, a Indie były jednym z najszybciej rozwijających się krajów na świecie.
Kryzys finansowy w 2008 roku spowolnił tempo wzrostu, ale Indie uniknęły recesji i w kolejnych latach odbiły, utrzymując PKB na stabilnym poziomie wzrostu.
Ostatnia dekada – konsumpcja i inwestycje
W latach 2011–2019 Indie kontynuowały rozwój, choć wzrost PKB był nieco wolniejszy niż w najlepszych latach poprzedniej dekady. Średnie tempo wynosiło ok. 6–7% rocznie. Główne czynniki wzrostu to:
- rozwijająca się klasa średnia i rosnąca konsumpcja,
- inwestycje infrastrukturalne,
- postępująca cyfryzacja usług.
W 2014 roku Indie rozpoczęły szeroko zakrojone reformy w celu uproszczenia podatków (m.in. wprowadzenie GST – Goods and Services Tax) oraz zwiększenia formalizacji gospodarki.
Pandemia COVID-19 i odbudowa
Rok 2020 przyniósł pierwszy od dziesięcioleci spadek PKB Indii o ponad 7%, co było skutkiem restrykcji sanitarnych i załamania aktywności gospodarczej. Był to jeden z najgorszych wyników w historii współczesnych Indii.
Jednak już w 2021 roku nastąpiło szybkie odbicie. PKB wzrosło o ponad 8%, napędzane popytem wewnętrznym i odbudową eksportu. W 2022 i 2023 roku wzrost gospodarczy utrzymywał się na poziomie ok. 6–7%, co ponownie plasowało Indie w gronie liderów światowej dynamiki PKB.
Kluczowe liczby
- W 1990 roku PKB Indii w cenach bieżących wynosiło ok. 320 mld USD.
- W 2000 roku wzrosło do ok. 470 mld USD.
- W 2010 roku przekroczyło 1,7 bln USD.
- W 2022 roku osiągnęło około 3,4 bln USD, co dało Indiom piąte miejsce na świecie.
- PKB per capita wzrosło niemal czterokrotnie w ciągu trzech dekad.
Czynniki sukcesu indyjskiej gospodarki
Wzrost PKB Indii był efektem wielu zbieżnych procesów:
- reform gospodarczych i stopniowej liberalizacji rynku,
- wysokiej dynamiki demograficznej (ponad 1,4 mld mieszkańców),
- ekspansji sektora usług nowoczesnych, zwłaszcza IT,
- dużych inwestycji zagranicznych i rozwoju eksportu,
- rosnącej konsumpcji klasy średniej.
Wyzwania i perspektywy
Przyszłość gospodarki Indii zależy od:
- utrzymania tempa inwestycji infrastrukturalnych,
- poprawy warunków dla biznesu i ograniczania biurokracji,
- reform rynku pracy,
- transformacji energetycznej i zwiększenia udziału nowoczesnych technologii.
Według prognoz MFW Indie mają szansę w nadchodzącej dekadzie stać się trzecią gospodarką świata, ustępując jedynie USA i Chinom.
Źródła:
- „India’s Economic Transformation”, 2020, Rajesh Malhotra
- „Emerging Markets and Global Growth”, 2019, Katarzyna Domańska
- „GDP Trends in Asia”, 2021, Tomasz Krawiec
- „World Economic Outlook”, 2022, IMF Publications